Financieel- economische crisis

Grondspeculatie: modern feodalisme

Grondspeculatie was tot 2008 voor projectontwikkelaars en lieden die zich hiermee bezighielden een leuk verdienmodel. Er werd grond gekocht en gespeculeerd op een wijziging in het bestemmingsplan – en als de gok goed was, ging de speculatieve grondpositie vele tientallen malen over de kop. Dat hier regelmatig van voorkennis sprake is geweest is evident. Immers, daar waar bestemmingsplannen wijzigen wordt vergaderd, en informatie is in dit geval geld. En ja, hoe ga je dit reguleren?

Deze grondspeculatie verklaarde dat je plotseling allerhande onbekende figuren zag opduiken in de lijsten met nieuwe rijken. Ze passeerden uit het niets gerenommeerde ondernemers, zoals Jan Aalberts en Wim van der Leegte, die duizenden mensen van werk voorzagen en een niet onbeduidende industriële betekenis hebben voor Nederland en haar reële economie.

Modern feodalisme

Doordat van overheidswege het aanbod van woningen in de periode waarin de VINEX-locaties werden ontwikkeld werd afgeremd, en de banken de koopkracht van de aspirant huizenkoper kunstmatig opvoerden door de kredietvoorwaarden steeds verder te versoepelen, konden de grondprijzen blijven stijgen op plaatsen waar voorheen koeien stonden.

Papa en mama brachten samen hun toekomstige verdiencapaciteit in en werden door de banken voor de rest van hun leven in schulden gevangen. Lijkt een beetje op feodalisme, nietwaar? Iedereen verdiende aan dit spelletje zonder enige toegevoeg­de waarde, ook makelaars en notarissen. Ze noemden zich allemaal ondernemer. Immers, ze stonden toch ingeschreven bij de Kamer van Koophandel?

Snel verworven vermogen – levenslange schulden

Dat grond de verdienste van niemand is, omdat deze er al was voordat de mens zijn opwachting op aarde maakte, bleek niemand te deren. Tegenover het snel verworven vermogen van de nieuwe rijken door deze grondspeculatie staan de schulden van papa en mama die ze de rest van hun leven moeten dragen. En als het financiële systeem dreigt om te vallen en de vermogens van deze nieuwe rijken in gevaar komen, moeten papa en mama als belastingbetaler garant staan!

Dit alles is wellicht nog draagbaar als er uitzicht zou zijn op bezitvorming tegen de tijd dat papa en mama aan hun oude dag toe zijn. Maar zoals in dit artikel over de financiële crisis te lezen is, heeft ons bancaire schuldensysteem zijn eigen dynamiek, zodat stijgende prijzen van onroerend goed onherroepelijk gevolgd worden door een evenredige daling. Zo kan het gebeuren dat papa en mama met een schuld achterblijven die groter is dan de waarde van hun woning.

Wie denkt dat Nederland er relatief goed voor staat, moet beseffen dat de schuldpositie van Nederlandse gezinnen met ongeveer 130% van ons BBP de hoogste is binnen de Eurozone. Zelfs hoger dan in Griekenland, Spanje of Portugal! Dit gaat met name bijten als de baan van papa of mama op de tocht komt te staan. Het hele plaatje is namelijk gebaseerd op het verdienvermogen van beide partners.

Wil je reageren op bovenstaand artikel, maak dan gebruik van het contactformulier en je commentaar wordt hieronder geplaatst.