De creatie van geld via schulden

door Hans
(Close)

Hoe kan het nu bestaan dat gebakkenlucht-geld serieus wordt genomen en als een schuld wordt ervaren ?
Als ik een schuldbriefje maak - goed voor 144 euro bijv. - dan neemt de persoon die het krijgt mij toch niet serieus ?
Twee vragen dus.

Antwoord redactie

Beste Hans,

Om met de tweede vraag te beginnen: waarom zou iemand jou niet serieus nemen als jij een schuldbekentenis afgeeft? Vergis je niet, als jij een documentje ondertekent waarin je schuld bekent, dan ben je rechtens gehouden die schuld in te lossen. Of iemand jouw schuldbekentenis accepteert, hangt af van het vertrouwen dat de ontvanger van de bekentenis heeft in jouw toekomstig vermogen om de schuld terug te betalen.

Voor banken geldt hetzelfde. Als je een positief saldo op de bank hebt staan, dan staat daar geen geld. Het saldo vertegenwoordigt slechts de verplichting van de bank om jou uit te betalen, dan wel voor jou een betaling te verrichten als jij daar opdracht voor geeft. Tot die tijd heeft de bank slechts een schuld aan jou.

Dat mensen beseffen dat een bankbalans feitelijk een complex van schulden en bezittingen omvat, blijkt als het vertrouwen in een bank wegvalt en er een bankrun ontstaat. Op zo'n moment willen de klanten de schuldverplichting van de bank omzetten in echte bankbiljetten. De bankrun bewijst dat rekeninghouders intuitief begrijpen dat het omzetten van een banktegoed in contant geld ervoor zorgt dat deze spaarmiddelen niet meer kunnen verdwijnen, omdat zij dan geen deel meer uitmaken van het bancaire schuldencomplex.

Een bankbalans reflecteert slechts schulden van de bank aan derden en schulden van derden aan de bank. Het verdienmodel van de bank bestaat uit de rentemarge en vergoedingen voor specifieke vormen van bancaire dienstverlening.

Dan de vraag hoe het kan bestaan dat gebakkenluchtgeld serieus genomen wordt. Het korte antwoord luidt: er is op dit moment geen alternatief voorhanden. Binnen het huidige geldsysteem is al het geld in omloop vergankelijk. Het origineert op een bankbalans als schuld en het verdwijnt weer via een bankbalans als vroeg of laat deze schuld vereffend wordt. Dat wil niet zeggen dat iedereen schulden heeft. Stel bijvoorbeeld dat iemand euro 10.000 leent bij een bank voor de aankoop van een tweedehands auto. Gevolg van deze transactie is dat de koper van de auto een schuld op zich neemt van euro 10.000, terwijl de verkoper euro 10.000 als bezit kan bijschrijven.

Deze gang van zaken neemt niet weg dat de euro 10.000 die de verkoper ontvangt en als bezitting beschouwt, ergens in het bancaire systeem als schuld in omloop is gebracht. Het artikel geldsysteem-faalt geeft een gedetailleerde analyse van dit proces.