Sociaal- economische ontwikkelingen

Pensioenfondsen en de hypotheekmarkt

De huidige discussie omtrent de woningmarkt in relatie tot Nederlandse pensioen­fondsen etaleert incompetentie en inconsistentie. Het probleem op de binnenlandse huizenmarkt is ontstaan door overmatige kredietverlening, met als gevolg dito prijs­opdrijvingen. Nu de markt een gezonde pas op de plaats maakt, roepen allerhande voormalig onroerend-goedspeculanten dat de kredietkraan weer open moet.

Dit lijkt op het bestrijden van alcoholisme met alcohol. Behoorlijk inconsistent niet­waar? De gehele Nederlandse economie – inclusief de vermogenspositie van veel burgers en de solvabiliteit van ons bankwezen – is door opportunistische onroerend-goedspelletjes van enkelen in gevaar gebracht.

De hypotheekschulden en de externe schulden van het bankwezen bedragen inmid­dels meer dan drie keer de staats­schuld. Kunnen we hier eens mee ophouden? Nederland zit op een zelf gecreëerde tijd­bom en laat ieder ander land van de eurozone heel ver achter zich als het gaat om de hypotheekschuld als percentage van ons BBP. Hypotheekschulden zijn het probleem en niet de oplossing.

Wat nu in de onroerendgoedmarkt gebeurt, is de spreekwoordelijke kater na het feest. Er is maar één pijnlijke oplossing met het oog op de langere termijn: de prijzen moeten zakken naar een niveau waarbij transacties vanzelf loskomen. In de VS hebben sommige lokale markten dit prijsniveau inmiddels bereikt. Het is niet anders.

De pensioenpot en het hypotheeksteekspel

Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Belanghebbenden, met de banken voor­op, hebben nu de Nederlandse pensioenpot van zo'n 1000 miljard euro in het vizier. Vanwege solvabiliteitsproblemen bij banken is de kredietpomp gaan haperen. Velen vinden het een goed idee als de fondsen bestaande hypotheekportefeuilles over­nemen van banken. Banken krijgen hierdoor – zo is het idee – nieuwe krediet­verle­ningscapaciteit. In politieke kringen wordt in dit verband gesproken over een Nederlands Hypotheek Initiatief.

Het is een uiterst gelukkig moment voor banken om hypotheken te lozen. De huizen­prijzen zijn immers al jaren gestaag aan het dalen. Deze hele crisis is begonnen met sub prime schandalen die in 2007 kwamen overwaaien uit de VS. Voor je het weet is dit een sub prime schandaal in wording tussen banken en pensioenfondsen. Een advies aan de pensioenfondsen: probeer nooit een vallend mes te vangen.

Pensioenfondsen blijken mans genoeg om hun belangen te verdedigen. Is de Neder­landse belastingbetaler dat ook? Belangen van burgers worden waar­genomen via onze parlementaire democratie. In het hypotheeksteekspel tussen politiek Den Haag en institutionele beleggers wordt de schatkist voor de zoveelste keer als back stop opgevoerd. De baten zijn namelijk voor de pensioenfondsen in de vorm van een gegarandeerd rente­percentage gekoppeld aan een onderpand. Mocht er dan toch op enig moment sprake zijn van wanbetaling en onvoldoende onderpand, dan draait de belastingbetaler via een staatsgarantie voor de verliezen op. Zo is de Nederlandse burger weer degene over wiens rug de buit verdeeld wordt.

Zinloze liquiditeitsinjectie

In ieder geval is een liquiditeitsinjectie in het bankwezen volkomen zinloos. Eenieder die iets begrijpt van ons geldscheppingswezen weet dat dit geld simpelweg ver­dwijnt via een bancaire boeking.

Stel, de pensioenfondsen nemen voor 100 miljard euro aan hypotheken over van ING, Rabo en ABN-Amro. Deze 100 miljard is slechts een paar procent van de gezamenlijke geconsolideerde balansomvang van deze banken. Dit geld gaat linea recta terug naar waar het vandaan kwam: naar het niets. De banken zullen met het oog op Basel III hun balans slechts verkorten, zodat hun magere balansratio's enigszins verbeteren. Zo wordt het de banksector voor de zoveelste keer veel te gemakkelijk gemaakt. Banken moeten onder zo groot mogelijke druk blijven staan om hun problemen zoveel mogelijk zelf op te lossen. Ze moeten hun organisatie en arbeidsvoorwaarden drastisch versoberen.

Als het zo is dat de Nederlandse banken geen hypotheken verstrekken aan krediet­waardige hypotheekgevers, dan kunnen pensioenfondsen beter zelf een hypotheek­bank oprichten die nieuwe hypotheken in de markt zet. Dit verbetert tevens de con­currentie. Zo houden ze ook zicht op de te stellen voorwaar­den. Ze kunnen bijvoor­beeld een zeer lage rente rekenen als hypotheekgevers veel eigen geld inbrengen. Dit gebeurt al in Duitsland, maar niet in Nederland. Er is sowieso veel te weinig concurrentie in de Nederlandse bank- en hypotheekmarkt.

Geldpomp wordt verdwijnput

De westerse economieën hebben het einde van een super-schulden-cyclus bereikt. Vanaf zo'n moment verdwijnt al het geld dat richting het bankwezen gaat. Banken werken met balansen waarop ze geld mogen creëren. Vanaf het moment dat deze balansen door eerdere geldschepping te ver zijn opgerekt – leverage – en de ratio's in gevaar komen door afschrijvingen, verdwijnt iedere euro die bij de banken binnen­komt in het zwarte gat waaruit voorheen het nieuwe geld gecreëerd werd – delever­age. Zo verandert de bankbalans van een geldpomp in een verdwijnpunt.

De ge­noemde 100 miljard euro van pensioenfondsen zullen ook in dit gat verdwijnen. Dit is letterlijk zonde van het geld en volstrekt zinloos voor de Nederlandse economie.

Wil je reageren op bovenstaand artikel, maak dan gebruik van het contactformulier en je commentaar wordt hieronder geplaatst.

Extra’s

Zoek op deze site:

XML RSSAbonneer je via RSS
  • XML RSS
  • follow us in feedly